Je komt wel eens nieuwe dingen tegen waarvan je al snel het vermoeden krijgt dat het een hoop poeha is. Overtrokken aandachtrekkerij van een pseudo-innovatie die wordt opgeklopt tot iets bijzonders. Dat gevoel kreeg ik toen ik vorige week iets las over de Zami Smart, een kruk die er voor zorgt dat je ‘beter gaat zitten’. De kruk heeft vier poten - op zich niets bijzonders, dat hebben wel meer krukken - en heeft geen groot plat zitvlak, maar een klein rondlopend deel. Met enige fantasie kun je er een mini-bok in zien zoals die in het gymnastieklokaal staat, maar dan esthetisch verantwoord vormgegeven want het is een ontwerp van Ruud-Jan Kokke, geen onbekende in de designwereld.
Techno-geil
De Zami Smart werd op 5 mei gelanceerd en kreeg in een paar dagen tijd internationaal aandacht. Dat komt omdat de bijzondere kruk - een vervolg op de twee jaar geleden door Kokke ontworpen Zami Essential - aan de man wordt gebracht door Indiegogo, een platform voor crowdfunding dat nogal internetgeil publiek trekt. En blijkbaar ook techno-geil is. En behoorlijk kortzichtig. Daarover straks meer.
De kruk moet nog doorontwikkeld en daarvoor is geld nodig. De crowdfunding hiervoor loopt als een speer want binnen twee dagen was vorige week het streefbedrag binnen. Blijkbaar zien mensen wel wat in die slimme kruk die al besteld kan worden. Voor een belachelijk hoge prijs. Levering later dit jaar.
Sensoren in de poten
De kruk heeft in de poten vier sensoren die je zitgedrag meten. De gegevens die dit oplevert worden via een app gestuurd naar je smartphone en daarop kan je zien hoe je gezeten hebt. Je ‘zithistorie’ wordt zo zichtbaar. Wat je daar aan hebt, is mij niet duidelijk, maar als ik het goed begrijp van dat juichverhaal op Indiegogo word je je zo bewust van je zitgedrag. Volgens mij heb je daar geen sensoren of smartphone voor nodig, maar merk je dat meteen vanwege het ongebruikelijke ontwerp. Dat zorgt er vanzelf voor dat je rechtop gaat zitten en dat is de achtergrond van het verhaal achter het ontwerp. Kokke ontwierp de kruk omdat veel mensen slecht zitten, vooral als gevolg van het vele gebruik van beeldschermen. Mensen zitten in een verkeerde houding achter hun laptop of tablet. Het massale gebruik van smartphones door jongeren leidt tot rugproblemen vanwege het licht gebogen getuur op hun schermpjes.
Ergonomische meubelen
De compagnon met wie Kokke zijn kruk ontwikkelde is Piet van Loon en die weet er alles van. Van Loon is orthopeed en ziet dagelijks mensen met kapotte ruggen, deels veroorzaakt door schermgebruik. Dat is mede de reden waarom beide heren in eerste instantie dachten de kruk vooral via fysiotherapeuten en ergonomen te kunnen verkopen. Is de kruk dan een exponent van het ‘bewegend zitten’? Kokke moet er om lachen. ‘Nee, dat niet. Je ziet bij zulke meubels op een kilometer afstand dat het ergonomische meubels zijn.’ Zijn ontwerp lijkt veel op de Ahrend 601, een bankje dat uit 2009 stamt. Zaag zo’n bank doormidden, zet er bij beide helften poten onder, bekleed de dan ontstane kruk met stof of leer en je hebt twee Zami Smarts. Niet verder vertellen: dat bankje is ook een ontwerp van Kokke. Maar dat weten ze niet bij Indiegogo.
Profiel zitgeschiedenis
De ‘truc’ van het ontwerp is volgens Kokke dat de kruk je dwingt om rechtop gaan zitten: ‘Je trekt je rug hol in plaats van bol. Voor Indiegogo is dat iets te simpel en de site staat bol met holle frases als De eerste stoel die er voor zorgt dat je rechtop gaat zitten en je real time feed back geeft. Die feedback kun je op je smartphone bekijken en dan kun je constateren of je actief of passief hebt gezeten en of je rustig of onrustig zitgedrag vertoonde. De app archiveert al deze data en compileert een profiel van de zitgeschiedenis van de gebruiker. Interessant hoor. Het is natuurlijk slimmer om gewoon naar je lichaam te luisteren in plaats van weer op dat scherm te koekeloeren. Natuurlijk, het staat goed: Zami Life: where Design, Health & Innovation meet. Maar dit bekt beter: Het krukje van Kokke.
Gadget
Kokke is blij met het opgehaalde geld om zijn geesteskind verder te ontwikkelen en relativeert de heisa met sensoren, apps en feed back en meer van dat soort techno geleuter. ‘Die app is een extra gegeven. Amerikanen zijn er gek op. Maar het is meer een beetje gadget-achtig.’
Gelukkig dat er nog zulke nuchtere Hollanders bestaan. En zulke gekke Amerikanen. Dat zorgt voor beweging. En export. Zeker, met die Zami zit je goed.
Aribert Guiking