De meubelbeurs in Keulen is net achter de rug en de dames en heren van de pers zijn druk in de weer om te vertellen wat er te zien was. Dat valt niet mee want hoe vat je in woorden wanneer het toch vooral gaat om vormen? Meestal schrijven ze bij zo’n grote beurs alleen over ‘design’ want dat schijnt interessant te zijn en de aanbieders van de design meubelen geven meestal uitgebreide informatie over hun producten, dus dat kan je lekker kopiëren.
Bij design hoort een bepaalde taal. Dus als op de beurs wat nieuws wordt geïntroduceerd, kan je als bezoeker niet wegkomen met de constatering ‘leuk modelletje’. Nee, je moet dan aanhoren wat voor ‘bijzondere vormentaal’ die bank heeft en ‘hoe het contrast tussen de horizontale en verticale lijnen een spanning oproept’. Ik vraag mij dan af hoe die spanning dan weer wegvloeit want je wilt natuurlijk wel lekker zitten in zo’n designbank.
Hoewel?
Op de IMM in 2004 scoorde meubelfabrikant Label enorm met de door de wereldberoemde designer Karim Rachid ontworpen Orikami Sofa. Bezoekers, met de pers voorop, stroomden massaal toe om de publiciteitsgeile New Yorker te fotograferen op deze bijzondere bank. Het was een apart model, maar of het nou lekker zat? Nee, niet echt.
Jaren later vroeg ik aan toenmalig directeur Ton van den Berg hoe het was gelopen met die bank. ‘Ontwerp top, verkoop flop. In jaren misschien tien exemplaren verkocht’, was zijn bondige antwoord.
Landgenoot Leolux zal dat niet snel overkomen. Daar kijken ze niet alleen naar vorm en functie, maar ook naar verkoopbaarheid. Bij Leolux, ’s lands grootste meubelfabrikant, wordt door designkenners wat weggekeken want dat is ‘commercieel design’. En da’s eigenlijk een beetje vies.
Nee, een wat onbegrijpelijk model is voor veel persmensen pas echt design. Daarom is het zo leuk om niet-ingewijden te horen praten over design. Jaren geleden was ik op de Biennale in Kortrijk en daar liepen wat studenten rond. Een groepje sjokte door de gangpaden en zag op een verhoging de Lofty Chaise Longue van MDF Italia staan. Dat is een bijzonder model, gemaakt van gepolijst staal en je krijgt al rugpijn als je er naar kijkt. Een van de studenten deed zijn rugzak af om zich neer te vlijen op dit esthetische hoogstandje. Na een paar seconden kwam hij weer overeind met de conclusie: ‘wat een kutstoel!’
Iets dergelijks was mijn ervaring toen ik vorige week in Keulen Das Haus bezocht. Dat is een concept waarbij een door de beursorganisatie uitgenodigde designer zijn idee over wonen vrijelijk mag vormgeven in een door hem (haar) vormgegeven ‘huis’. De eer viel dit jaar te beurt aan de Amerikaan Todd Bracher en die bakte er helemaal niks van. Althans, ik vond er geen ene zak aan om het even duidelijk te formuleren. Als exterieur ontwierp hij iets met vier muren, maar de inrichting was, eh – tja, nogal abstract/onduidelijk.
Ik heb even gekeken op internet wat ‘gezaghebbende’ designbladen en sites er over geschreven hebben en da’s niet veel bijzonders. En dat is veelzeggend. Ook de beursorganisatie zelf laat er weinig over los en dat zegt nog meer. Want ‘design’ genereert publiciteit.
Jaren geleden had de IMM een voorganger van Das Haus onder de naam das ideal house. Hierbij gingen uitgenodigde designers en architecten helemaal los, dus dat werd geen huis en zeker geen ideaal huis. Niemand snapte het, maar er werd veel over geschreven, vertelde mij de perschef van de Koelnmesse. Gelukkig werd er na een paar jaar vanaf gestapt en werd Das Haus bedacht.
Afijn, hopelijk volgend jaar beter.
Aribert Guiking