Ingvar Kamprad, oprichter van Ikea, is zaterdag op 91-jarige leeftijd overleden. Kamprad opende in 1958 zijn eerste winkel en bouwde dat uit tot een bedrijf met ruim 400 filialen en een omzet van 38 miljard euro.
Kamprad begon in 1943 op zijn 17e een postorderbedrijf in huishoudelijke artikelen onder de naam Ikea, ontstaan uit de eerste letters van zijn naam, de boerderij Elmtaryd waar hij opgroeide in het nabijgelegen dorp Agunnaryd. In 1948 werden meubelen opgenomen in het assortiment, in 1953 opende Kamprad in Almhult (waar nog steeds het hoofdkantoor van Ikea is gevestigd) zijn eerste showroom en vijf jaar later volgde de eerste winkel. Aanvankelijk werden de eerste meubelen gemaakt door plaatselijke meubelmakers en in 1952 was de tafel Max het eerste zelfbouwmeubel.
Omzet 38 miljard euro
Daarna bouwde de Zweedse ondernemer zijn bedrijf langzaam uit. In 1973 werd in Zürich de eerste Ikea-vestiging buiten Scandinavië geopend en in 1978 verrees in Sliedrecht de eerste winkel in Nederland. Momenteel heeft Ikea 412 filialen in 49 landen en een omzet van 38 miljard euro.
Extreem zuinige man
Ongecompliceerde en betaalbare meubelen die je zelf in elkaar moet zetten is het kenmerk van Ikea. Door de enorme schaalgrootte, productie in lage lonen landen en een uitgekiende logistiek weet Ikea de prijzen laag te houden. Het paste in de filosofie van oprichter Kamprad die te boek stond als zeer zuinig, op het vrekkige af. Rijden in een oude Volvo en economy class vliegen hoorde daarbij.
Belastingperikelen
Kamprad verhuisde in de jaren zeventig naar Zwitserland om te ontkomen aan het Zweedse belastingsysteem en keerde pas in 2013 terug na het overlijden van zijn vrouw. Hij behoorde inmiddels tot een van de rijkste personen op aarde met momenteel een geschat vermogen van 50 miljard euro.
De laatste jaren kwam er veel kritiek op het Zweedse meubelconcern vanwege een ingewikkelde eigendomsstructurr met dito belastingconstructies. Ikea zou daardoor het betalen van belasting ontwijken. Hierbij speelt ook Nederland een rol waar het concern fiscaal haar hoofdkantoor heeft.
Nazi-verleden
Kamprad, van wie bekend was dat hij zijn jonge jaren nazisympathieën koesterde en zich daarbij actief opstelde, trok zich in 1986 terug uit de dagelijkse leiding van het bedrijf. Wel bleef hij tot 2013 betrokken bij de bedrijfsvoering als commissaris en bestuurslid van de verschillende Ikea-stichtingen. In hetzelfde jaar droeg hij die functies over aan zijn drie zonen. Afgelopen zaterdag overleed hij na een kort ziekbed op 91-jarige leeftijd.