Vorige week was de Dutch Design Week (DDW) en even was Eindhoven het middelpunt van de wereld. Het was mooi, leuk, interessant en - laten wij dat modewoord toch maar eens gebruiken - inspirerend. Niet gehinderd door commerciële, politieke, juridische of maatschappelijke beperkingen barstte het van de mooie, leuke, interessante en soms relevante producten. Want dat laatste, ook weer zo’n modewoord – relevantie, is voor veel designers niet echt relevant. Dat wil zeggen: voor hen zelf natuurlijk wel, maar voor de buitenwereld veel minder of helemaal niet. Veel designers, zo was weer eens duidelijk zichtbaar, zijn vooral bezig met zichzelf en vaak nog meer met zichzelf te ‘verkopen’. Want design krijgt heel veel aandacht, maar wat levert het op?
Social design
Jaren geleden gaven designers vorm aan een bepaald product waardoor het mooier, handiger en soms ook beter werd. Dus was het interessant om te verkopen. En dus te kopen. Die tijd is deels voorbij. Want design wordt nu veel breder geïnterpreteerd en het gaat al lang niet meer exclusief om productdesign, maar om antwoord te geven op allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Eco-design, bio-design en social design zijn begrippen die langzaam mainstream gaan worden. Onder die labels hangen specifieke en soms zeer ruime begrippen. Het geeft aan dat er designers zijn die wel naar buitenwereld kijken en soms ook willen weten hoe zij anderen van dienst kunnen zijn. Sterker nog, sommigen vragen aan ‘anderen’: hoe kan ik je helpen?
Vluchtelingenproblematiek
Niet voor niets was het centrale thema van de DDW verpakt in een vraag: What if…? Op die stippeltjes kon je van alles invullen en dat maakte dat de dagen in Eindhoven uitnodigden tot nadenken in plaats van louter mooie en bijzondere dingen ‘consumeren’. Zo waren er talloze lezingen, workshops, seminars en andere bijeenkomsten waar bezoekers zich konden laven aan de ideeën van een of andere spreker. Een grote naam doet daarbij wonderen.
Bij kunstenaar/ondernemer/ontwerper Daan Roosegaarde was het dringen geblazen om iets van hem te zien en te horen. Kunstenaar/filosoof/wetenschapper Koert van Mensvoort was benoemd tot ambassadeur van de DDW en trad iedere dag wel ergens op om zijn concept Next Nature uit te dragen. Via social media liet hij weten dat hij blij was te merken dat er zoveel designers bezig zijn met de vluchtelingenproblematiek.
Techniek & design
Van Mensvoort was niet de enige die via social media zijn stem liet horen. De eruptie van ideeën in Eindhoven leidde tot een explosie van tweets en de creatieve vulkaan verspreidde zich virtueel over de aardbol. Vooral de combinatie techniek & design bleek daarbij een onuitputtelijke bron. Die combinatie lijkt tot de meest fantastische oplossingen te komen, inclusief de aanpak van vluchtelingen die op zoek zijn naar een betere wereld.
Met dank aan maatschappelijk betrokken designers.
Macht en onmacht
Thuisgekomen zette ik de tv aan. Zowel op het journaal, de actualiteitenrubrieken als de talkshows zag ik eindeloze rijen vluchtelingen voorbij trekken. De ideeën van de designers hadden hen nog niet bereikt? De macht van de designers is dus beperkt, dacht ik. Of is het hun onmacht om hier iets aan te doen? Of komt het omdat de macht van de politiek bepalend is en de politici bij voortduring onmachtig blijken om samen tot een oplossing te komen? Deze vragen kwamen op na een inspirerende dag Dutch Design Week. En de vraag What if? werd ineens actueel.
Aribert Guiking