Afgelopen week trok de Dutch Design Week in Eindhoven bijna 300.000 bezoekers, een record. Het aardige van het almaar uitdijende evenement is dat het een breed publiek trekt. Dat publiek kijkt, voelt, vraagt, drukt op knoppen en heeft zo een leuk dagje uit. Dat geldt niet voor alle ontwerpers die daar hun geesteskind staan aan te prijzen want voor velen is het serious business; nu heb je de kans je te presenteren, dus nu toeslaan. Iedereen, zelfs net afgestudeerde studenten van de Eindhovense Design Academy (die hun werk mogen showen), heeft een stapel visitekaartjes klaarliggen en soms een leaflet met extra informatie. Want iets laten zien wat je bedacht hebt is leuk, maar het gaat vooral om ‘het verhaal erachter’.
The making of
Niet voor niets was het thema van de designweek ‘The making of’, oftewel het maakproces. En de makers. Het impliceert dat ‘het verhaal achter het ontwerp’ minstens zo belangrijk is als het product zelf. Dat is vaak goed te zien bij de net afgestudeerde studenten; ze tonen een wat onbestemd of nogal gewoontjes eindproduct, maar een heel verhaal over het ontstaan daarvan. Ik neem het ze niet kwalijk, dat leren ze namelijk op hun opleiding.
Presenteren en profileren
Ik las onlangs een 10-stappenplan hoe je je als jonge designer moet profileren. De eerste 9 stappen gingen alleen maar om een verhaal verzinnen, een community opbouwen, je geursporen op social media sproeien en zorgen dat zoveel mogelijk mensen weten dat je bestaat. Stap 10 was ‘presenteer je product’.
Nu is het begrip design de laatste jaren uitgewaaierd naar alle kanten en gaat het al lang niet meer louter om een stoffelijk product, maar het gelul over ‘een verhaal vertellen’ is zwaar doorgeslagen. Zonder verhaal is het he-le-maal niks, dat verhaal dus.
Kansloos of commercieel
Aan de andere kant zijn er jonge ontwerpers met producten waar je de aandacht en liefde die er aan is besteed kunt aflezen. Vaak is het commercieel volkomen kansloos, juist omdat het zoveel tijd en aandacht kost om het te produceren. Een enkeling wordt opgemerkt door een Grote Naam of een Bekend Blad. Van een no name ben je dan ineens een beroemdheid. Maar de meesten worden niet of nooit opgemerkt en ploeteren door.
In Eindhoven hoorde ik het verhaal hoe een (bijna afgestudeerde) student een mail stuurde naar een fabrikant omdat hij dacht iets bijzonders voor hen te hebben. Geen enkele reactie. Toen ontwerper Jurgen Bey (Grote Naam) berichtte dat deze student echt wat te melden had, volgde binnen twee dagen een positieve reactie.
Klooien
Tijdens de designweek was er massale belangstelling van het publiek voor technische ontwerpen, veelal oplossingen voor concrete problemen. Dus geen vaag geklets. Dat stemt mij hoopvol.
Een van de leukste plekken die ik bezocht tijdens de Dutch Design Week was de Ontdekfabriek, een plek die het hele jaar door is geopend, dus niet alleen die ene week. Kinderen kunnen in de Ontwerpfabriek timmeren, lijmen, zagen, maskers maken, klooien en knutselen. Misschien is dit wel de plek waar de basis wordt gelegd voor mensen die later iets moois, handigs, leuks en functioneels gaan ontwerpen. Eventueel met het predicaat design.
Hier gaat het niet om ‘the making of’, maar om ‘the fun of making’. In gewoon Nederlands: lekker prutsen.
Aribert Guiking