Een gemiddeld huishouden koopt relatief minder dan voor 2008 en er wordt meer uitgegeven aan basisbehoeften zoals wonen en zorg. Dit blijkt uit analyse van het ING Economisch Bureau.
Hoewel de crisis, die in 2008 begon, al lang voorbij is zijn consumenten terughoudend in hun aankopen. Een gemiddeld huishouden geeft weliswaar meer euro’s uit dan in 2008, maar krijgt daar minder spullen en diensten voor terug vanwege de prijsstijgingen van gemiddeld 9%. Zelfs als we de aantrekkende consumptie van dit en vorig jaar meerekenen, komt een gemiddeld huishouden ook nu nog beneden het consumptieniveau van voor de crisis uit, zo blijkt uit cijfers van ING Economisch Bureau.
Meer kwijt aan basisbehoeften
Huishoudens besteden nu een groter deel van hun consumptie aan de basisbehoeften zoals wonen, voeding, zorg en energie. Vooral het aandeel van wonen en onderhoud steeg, van 19,5% in 2008 naar 23,7% in 2017. Ook aan zorg ging een groter deel op: 3,8% in 2017 (3,1% in 2008), door vergrijzing en hogere eigen bijdragen. Energie en water drukten in 2017 minder zwaar op het consumptiebudget dan in 2008. Huishoudens zijn in de onderzochte periode gemiddeld minder energie gaan gebruiken, onder meer veroorzaakt door energiezuiniger nieuwbouw.
Veranderd consumptiegedrag
Hoewel de consumptie per huishouden daalde, steeg tegelijkertijd het bruto binnenlands product (BBP). Dat komt omdat er nu meer huishoudens zijn (+7,5%) en omdat huishoudens meebetaalden aan consumptie die via de overheid loopt, zoals zorg- en onderwijsuitgaven. Ook spaarden huishoudens meer, bijvoorbeeld via pensioenen, en leenden ze minder, zoals via hypotheken. De lagere consumptie bij een hoger BBP kwam dus door het nastreven van andere, maatschappelijke doelen, zoals meer zorg en onderwijs en het opbouwen van financiële buffers.
Wachten op volledig herstel
Volledig herstel van de consumptie laat nog jaren op zich wachten, zo voorspelt ING. Het gemiddeld inkomen stijgt weliswaar en de consumptie neemt toe, maar extra geld voor de collectief gefinancierde zorg en extra besparingen zoals voor pensioen zorgen ervoor dat consumenten tot op zekere hoogte de hand op de knip houden. Basisbehoeften zullen hoog blijven want door vergrijzing zijn mensen meer eigen geld kwijt aan zorg. Ook energie en de huurverhogingen zullen hoger blijven dan de gemiddelde inflatie. Conclusie van de bank: 'Het kan nog tot 2025 duren voordat huishoudens weer evenveel goederen en diensten kopen als in 2008 en mogelijk nog langer.'