De afgelopen zondag en maandag gehouden beurs ShowUP is een buitenbeentje in beurzenland. Het is in omvang een klein evenement, maar de reikwijdte is opvallend groot. Uiteraard kwam het meeste bezoek uit eigen land, maar gezien de nummerborden op de parkeerplaats wisten ook Belgen en Duitsers de beurs te vinden. Ik sprak een exposant die vol verbazing vertelde bezoekers te hebben gehad uit Californië en Australië. 'Ze kwamen speciaal voor deze beurs, ongelofelijk.'
Het aanbod van de beurs is breed: stationery, speelgoed, woonaccessoires, geurtjes, levend en dood groen, kleinmeubelen, keukengerei, gekke en leuke spulletjes. Een groot gedeelte daarvan heeft geen praktisch nut, maar vooral een decoratieve functie. Heel veel producten zijn ook niet zozeer om te 'hebben', maar om weg te geven als bijzonder cadeau. Wat zij vaak gemeen hebben, is dat ze niet seriematig geproduceerd zijn, maar handmatig gemaakt. Ambachtelijkheid en kwaliteit zijn daarbij vaak begrippen die hand in hand gaan.
Hoewel het publiek op de beurs - overwegend vrouw en behoorlijk hip - goed op de hoogte lijkt van ontwikkelingen op het gebied van inrichting, mode en lifestyle, hebben veel producten een connotatie met 'vroeger'; papieren opschrijfboekjes, potloden, oude prenten, verwijzingen naar historie, verbintenis met natuur en kleinschaligheid.
Juist door die kleinschalige productie zijn het vaak relatief dure producten, De prijs is echter ondergeschikt vanwege de hoge emotionele waarde; het is handgemaakt of heeft een bepaalde historie of achtergrond. Dat mag wat kosten. Massaproductie is bijna een vies woord en efficiency wordt vertaald als aandacht en liefde voor het ontwerp.
In deze tijd van verregaande digitalisering zie je op de beurs mooie opschrijfboekjes om letterlijk iets in te schrijven, liefst met een potlood. Of een houten kistje waarin je je smartphone kunt leggen en dat vervolgens kunt sluiten waarna een ruimte verschijnt met twee waxinelichtjes; steek die maar aan en kijk naar de vlammetjes in plaats van naar je scherm.
In scherp contrast daarmee was de gezamenlijke stand stand van het Rijksmuseum en het Van Goghmuseum. Op hun achterwand stonden ook de namen van Nijntje, Artis en de Fabeltjeskrant als iconen van het nationale erfgoed. Wat was daar onder meer te zien? Blikken doosjes, onderzetters, telefoonhoesjes, brillenkokers en andere goedkope dingetjes met afbeeldingen van schilderijen van Vincent van Gogh. Ik vroeg aan een man op de stand hoe dat nou kon, zulke producten - bijna prullaria - met de beeltenis van een kunstwerk.
'De mensen willen dat', zei hij.
'Dat heeft u hen gevraagd?'
'Ze kopen het.'
Waar aan de ene kant gewone producten als kaarsenstandaards en vazen met grote aandacht vrijwel handmatig zijn geproduceerd, zie je even verder bijzondere kunstwerken die via digitalisering en massaproductie zijn verworden tot ordinaire wegwerpartikelen van dertien in een dozijn.
Ook daarmee is ShowUP een bijzondere beurs.
Aribert Guiking