Terwijl talloze retailers hun winkel hebben gesloten of, als deze open is, nauwelijks klanten trekken, loopt retailorganisatie zich het vuur uit de sloffen om haar leden bij te staan. Dat legt de brancheorganisatie geen windeieren; het aantal leden neemt de laatste weken toe. Veel informatie op de website, verlengde telefonische openingsuren en de weerkerende column van directeur Jan Meerman doen wonderen. In die column laat Meerman met regelmaat weten dat 'ze in Den Haag' er helemaal niets van snappen.
Dat horen de leden graag - dat die Haagse politici de ballen verstand hebben van retail en ondernemen.
Maar toen Mark Rutte als corona-opperbevelhebber op 16 maart een toespraak hield klonk INretail positief. En toen een paar dagen erna concrete maatregelen werden bekend gemaakt, ging de vlag uit. En meteen daarna halfstok. Eerst werd er voorzichtig min of meer geclaimd dat de 'lobby in Den Haag' succes had gehad, maar toen bleek dat winkeliers niet tot de zwaar getroffenen behoorden (en niet in aanmerking zouden komen voor de zogeheten TOGS-regeling) was het land te klein. In een persverklaring liet INretail weten 'verbijsterd' te zijn.
Voorman Jan Meerman probeerde in een ingelaste column afgelopen zaterdag de teleurstelling wat te verzachten met opmerkingen over dingen die wel goed gingen, maar dat viel niet bij iedereen in goede aarde. De reacties stroomden binnen.
Het lijkt wel of de economie alleen om horeca zzp-ers draait. In het nieuws en alle praatprogramma op tv word hier heel veel over gesproken. Ik had Jan Meerman als boegbeeld van Inretail allang veel meer in de media verwacht. Via advertenties, radio of tv spots aandacht vragend over onze financiële problemen, schrijft een ondernemer.
Een tweede doet er een schepje bovenop. Uw column legt helaas meer bloot dan u wellicht bedoelde, het legt bloot dat onze branchevereniging en diens vertegenwoordigers in een bubbel leven. Want blijkbaar is het zowel in Den Haag als in Zeist niet duidelijk wat voor enorme gevolgen dit heeft en nog gaat hebben voor de winkelstraten. En ook: Jan lach wat minder en vecht wat meer voor ons.
De storm van ontreddering en boosheid kwam weer snel tot bedaren omdat diezelfde avond het bericht kwam dat winkeliers in de branches mode, schoenen, sport en wonen (de leden van INretail) toch in aanmerking konden komen voor de TOGS-regeling, een uitkering in geld. Vervolgens deed staatssecretaris Mona Keijzer de dag erna in het babbelprogramma WNL op Zondag de oproep om gewoon lekker te gaan winkelen terwijl haar baas Mark Rutte bleef herhalen: blijf zoveel mogelijk binnen.
Het toont aan dat de coronacrisis crisiscommunicatie in optima forma is: wat vandaag goed is, is morgen achterhaald en wat de een zegt, ontkracht de ander. Echte ondernemers kunnen goed en snel schakelen, maar wat de afgelopen weken gebeurde, is om gek van te worden. Dan moeten zij nog een tijdje door met een forse portie onzekerheid.
Zeker is wel dat een aantal retailers het niet zal gaan redden, alle fraaie regelingen ten spijt. Voor retailers in kleding en schoenen speelt mee dat hun collecties snel verouderen en dat deze artikelen ook makkelijk online besteld kunnen worden, waarschijnlijk bij grote webshops. Sport ligt grotendeels stil.
Hoe het zal gaan met woonwinkeliers is ongewis. Volgens een recent bericht van ABN Amro ziet dat er niet best uit. Uit vorige crises is gebleken dat woonzaken vrij direct hun omzetten zien kelderen en dat het relatief lang duurt voordat zij na een crisis weer snel publiek trekken. Negatief is ook dat het er op lijkt dat de huizenmarkt nu stilvalt vanwege grote onzekerheid (baanverlies, hypotheekrente) en het gegeven dat nieuwbouwprojecten worden uitgesteld. Daarnaast zitten veel winkeliers – denk aan grote meubelzaken – met huren die niet opgebracht kunnen worden.
Dat geldt retailbreed en het lijkt erop dat 'Den Haag' verhuurders gaat dwingen om met hun huurders te praten over huuraanpassingen. Een paar weken geleden was het onbestaanbaar dat de centrale overheid zich hiermee zou willen bemoeien, laat staan hier dwingende adviezen over gaat geven.
Tuincentra en bouwmarkten draaiden afgelopen topomzetten en hoe lang blijft dat tuinieren en klussen doorzetten? Een vakantie boeken is uitgesloten, een nieuwe auto kan wel wachten en wat dan?
Vorig jaar verbaasde INretail zich over de permanent goede omzetten van haar leden en verklaarde dat door de introductie van de term 'verthuizen'; verhuizen in je eigen huis door het structureel op te knappen en te voorzien van grote aankopen voor het interieur. Die trend zette zich dit jaat door en tien weken geleden schreef ik hier over de prognose van INretail voor 2020: seinen op groen, was de kop.
Nu, krap tweeënhalve maand verder, staat het stoplicht op dieprood. Ik ben benieuwd welke kleuren er later dit jaar nog gaan komen.
Aribert Guiking